"Адзінства народа-найважнейшая каштоўнасць". Меркаванне дэпутата Аляксандра Маркевіча аб парламенцкіх слуханнях на тэму нацыянальнага адзінства

   Аляксандр Маркевіч, дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь:
   - У Шчучыне, адкуль я родам, як і ў многіх іншых гарадах, якія знаходзяцца на захадзе нашай краіны, без працы можна адшукаць вуліцу 17 верасня. Менавіта ў гэты дзень у 1939 годзе адбылося ўз'яднанне Заходняй Беларусі і БССР, якое прадухіліла пагрозу паланізацыі і асіміляцыі беларусаў. Парламенцкія слуханні дазволілі зірнуць з новых ракурсаў на які адбыўся, на маю думку, акт гістарычнай справядлівасці.
   Падчас слуханняў эксперты актыўна абменьваліся меркаваннямі, закраналі розныя аспекты пытання, у прыватнасці, міжнародныя і геапалітычныя вынікі аб'яднання беларускага народа, гісторыю і сучаснасць беларуска-польскіх адносін, шляхі ўдасканалення заканадаўства па захаванні гістарычнай спадчыны. Аргументаванасць і грунтоўная доказная база не давалі ўсумніцца ў дакладнасці агучаных фактаў.
   Заўважалася не раз: уз'яднанне заходнебеларускіх зямель у складзе БССР стала для нашай краіны адным з ключавых момантаў гісторыі. Аднаўленне тэрытарыяльнай цэласнасці Рэспублікі восенню 1939 года, нарэшце, дазволіла беларускаму народу ўздыхнуць спакойна, пачаць жыць і развівацца. Адным словам, нагнаць усё тое, чаго беларусы былі пазбаўленыя ў выніку падпісання Рыжскай мірнай дамовы 18 сакавіка 1921 года, калі заходнія тэрыторыі далучыліся да Польшчы. Мы выдатна памятаем тагачаснае становішча беларускага народа. Якім яно было? Паднявольны. Большасць насельніцтва жыло ў сельскай мясцовасці, сяляне былі малазямельнымі, жабравалі. Пасля ўз'яднання, у першую чаргу, змены закранулі адукацыі і аховы здароўя, ўзроўню жыцця.
   Безумоўна, пытанне наўмыснага скажэнні гістарычных фактаў, вырыванне іх з агульнага кантэксту таксама не застаўся незаўважаным. Сёння многія спрабуюць падаць тую ці іншую інфармацыю ў выгадным ім святле. Напрыклад, мы бачым настойлівыя спробы некаторых краін навязаць нам сваю версію гісторыі Другой сусветнай вайны. Без усялякіх сумленняў яны ўраўноўваюць ролі Савецкага Саюза і нацысцкай Германіі ў развязванні вайны. Вось толькі факты, якія былі прадстаўлены на парламенцкіх слуханнях, даказваюць: у фашыстаў быў уласны крывавы сцэнар развіцця падзей, якога яны планавалі прытрымлівацца, нягледзячы на падпісанне Дамовы аб ненападзе. Магчыма, для кагосьці ігнараванне падобных абвінавачванняў і прымальны варыянт, але, я лічу, у такіх выпадках адмоўчвацца нельга, важна абараняць гістарычную праўду.
   17 верасня беларускі народ здабыў нацыянальнае адзінства ў складзе БССР. Гэтая дата мае ключавое значэнне ў нашай гісторыі. Менавіта адзінства народа з'яўляецца яго сапраўднай каштоўнасцю. Гэта неабходна памятаць, а яшчэ аберагаць і абараняць. Такім апынуўся галоўны пасыл слуханняў.

Ашмянскі Веснік