Пытанні ўстанаўлення пенсій за асаблівыя заслугі перад Рэспублікай Беларусь рэгулююцца Палажэннем аб пенсіях за асаблівыя заслугі перад Рэспублікай Беларусь (далей - Палажэнне), зацверджаным Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 30 сакавіка 1993 г. № 185. Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2012/09/08 № 833, якое ўступіла ў сілу з 2012/09/13, пашырана кола асоб, якія маюць права на пенсію за асаблівыя заслугі перад Рэспублікай Беларусь (далей - пенсія за асаблівыя заслугі). Правы на дадзеную пенсію набылі жанчыны, якія нарадзілі і выхавалі дзевяць і больш дзяцей і ўзнагароджаны адной з наступных дзяржаўных узнагарод СССР ці Рэспублікі Беларусь: ордэнам Маці, медалём "Медаль мацярынства», ордэнам «Мацярынская слава», ордэнам "Маці-гераіня». Пытанне аб усталяванні пенсіі за асаблівыя заслугі вырашаецца Камісіяй па назначэнні пенсій за асаблівыя заслугі пры Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь (далей - Камісія) толькі пры наяўнасці заслуг, якія даюць права на пенсію, станоўчай характарыстыцы (у тым ліку і ў побыце) і бездакорнай рэпутацыі асоб, якія прэтэндуюць на пенсію за асаблівыя заслугі. Правы на пенсію за асаблівыя заслугі маюць грамадзяне, якія пражываюць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, якія атрымліваюць пенсію па ўзросту, па інваліднасці, за выслугу гадоў у адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь «Аб пенсійным забеспячэнні» або пенсію за выслугу гадоў у адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь "Аб дзяржаўнай службе ў Рэспубліцы Беларусь» і якія маюць асаблівыя заслугі перад Рэспублікай Беларусь, па дасягненні ўзросту - мужчынамі 60 гадоў, жанчынамі 55 гадоў, якія атрымліваюць пенсію па інваліднасці, - незалежна ад узросту.
Пенсія за асаблівыя заслугі, у адпаведнасці з Палажэннем, устанаўліваецца: Героям Беларусі, Героям Савецкага Саюза, Героям Сацыялістычнай Працы; грамадзянам, узнагароджаным ордэнамі Айчыны трох ступеняў, ордэнамі "За службу Радзіме" трох ступеняў, ордэнамі Славы трох ступеняў, ордэнамі Працоўнай Славы трох ступеняў, ордэнамі "За службу Радзіме ва Узброеных Сілах СССР» трох ступеняў; грамадзянам, узнагароджаным трыма і больш ордэнамі Рэспублікі Беларусь і (або) СССР; жанчынам, якія нарадзілі і выхавалі дзевяць і больш дзяцей і ўзнагароджаны адной з наступных дзяржаўных узнагарод СССР ці Рэспублікі Беларусь: ордэнам Маці, медалём "Медаль мацярынства», ордэнам «Мацярынская слава», ордэнам "Маці-гераіня»; грамадзянам, удастоеным ганаровых званняў Рэспублікі Беларусь, БССР або СССР (народны, заслужаны); лаўрэатам Дзяржаўных прэмій Рэспублікі Беларусь, БССР, Ленінскай і Дзяржаўнай прэмій СССР; грамадзянам, што займалі вышэйшыя дзяржаўныя пасады Рэспублікі Беларусь, членам Урада Рэспублікі Беларусь, старшыням аблвыканкамаў і Мінскага гарвыканкама - пасля спынення імі працы ў названых пасадах; пераможцам і прызёрам Алімпійскіх, Паралімпійскіх, Дэфлімпійскіх гульняў, чэмпіёнам свету і Еўропы; камандзірам, камісарам, начальнікам штабоў партызанскіх брыгад і атрадаў. Пенсія за асаблівыя заслугі перад Рэспублікай Беларусь устанаўліваецца Камісіяй на падставе хадатайніцтваў, якія накіраваны рэспубліканскімі органамі дзяржаўнага кіравання і іншымі дзяржаўнымі арганізацыямі, падпарадкаванымі Ураду Рэспублікі Беларусь, аблвыканкамамі, кіруючымі органамі рэспубліканскіх грамадскіх і рэспубліканскіх дзяржаўна-грамадскіх аб'яднанняў (саюзаў) з улікам меркавання працоўнага калектыву, у якім працаваў грамадзянін. Памер павышэння за асаблівыя заслугі вызначаецца Камісіяй у кожным канкрэтным выпадку з улікам заслуг грамадзяніна, якому назначаецца пенсія за асаблівыя заслугі, і не можа перавышаць 250 працэнтаў мiнiмальнага памеру пенсii па ўзросту. Назначэнне пенсіі за асаблівыя заслугі носіць заяўны характар. Пры дасягненні агульнаўстаноўленага пенсіённага ўзросту або ўстанаўленнi адной з груп інваліднасці, наяўнасці вышэйзгаданых заслуг (узнагарод) па пытанні падрыхтоўкі дакументаў для распачынання хадатайніцтва аб назначэнні пенсіі за асаблівыя заслугі неабходна звяртацца ва ўпраўленне па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне па месцы жыхарства. Варта адзначыць, што пенсіі за асаблівыя заслугі не назначаюцца грамадзянам, якія маюць судзімасць.