Удар па вірусу. Адказы на частыя пытанні аб вакцынацыі

Чацвёртая хваля COVID-19, уздым якой фіксуецца ў Беларусі і ў Ашмянскім раёне ў прыватнасці, у чарговы раз нагадвае нам пра самае важнае-жыццё і Здароўе. Разуменне зыбкасці гэтых самых важных катэгорый прыходзіць з чарговай весткай аб тым, што хто-небудзь з знаёмых ці сваякоў знаёмых не справіўся з хваробай. Пачынаецца запознены пошук прычын і следстваў.

Прадухіліць падобныя сітуацыі закліканая вакцынацыя ад коронавирусной інфекцыі. Гэта найбольш эфектыўны спосаб прафілактыкі, у чым ужо пераканаліся больш за 1,8 мільёна беларусаў. Клопат пра сваё здароўе праявілі больш за 30 працэнтаў жыхароў Ашмянскага раёна, якія зрабілі прышчэпкі.

Каб развеяць сумненні тых, хто яшчэ не прайшоў вакцынацыю, мы задалі некалькі пытанняў галоўнаму лекару раённага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі Юрыю Ларыёнаву.

- Ці можна захварэць COVID-19 пасля ўвядзення аднаго або двух кампанентаў вакцыны, і ці можна пасля гэтага перадаць вірус іншым людзям?

- Асобы, якія атрымалі вакцыну, не могуць захварэць COVID-19 або вылучаць вірус SARS-CoV - 2 з прычыны ўвядзення вакцыны, бо ў ёй адсутнічае жывы вірус.

Улічваючы, што пасля ўвядзення першай дозы вакцыны арганізму патрабуецца час для выпрацоўкі спецыфічнага імунітэту, можна заразіцца вірусам у дні пасля вакцынацыі і ў дні, якія папярэднічаюць вакцынацыі. Паўнавартасная абарона фармуецца ў большасці прышчэпленых (Расійская вакцына-92%, кітайская-70 %) праз 35-50 дзён ад моманту ўвядзення першага кампанента вакцыны. Ўвядзенне другой дозы вакцыны таксама важна, паколькі гэта спрыяе фармаванню максімальна магчымай абароны ад COVID-19 дзякуючы больш інтэнсіўнаму і спеламу імуннага адказу.

Вакцынацыя фармуе індывідуальную абарону прышчэплена чалавека, папярэджваючы ў першую чаргу цяжкае працягу і неспрыяльны зыход хваробы.

- Некаторыя задаюцца пытаннем, навошта насіць маску, выконваць сацыяльную дыстанцыю, калі ўжо прышчапіўся ад COVID-19?

- Надзвычай важна, каб да заканчэння пандэміі ўсе, хто пройдзе вакцынацыю, працягвалі выконваць сацыяльнае дыстанцыяванне, выкарыстоўваць сродкі абароны органаў дыхання, мыць рукі і іншае. Пакуль "Калектыўная абарона" не сфарміравана і вірус актыўна цыркулюе, захоўваецца пэўная рызыка захворвання прышчэпленых. Яны могуць пераносіць захворванне ў лёгкай або бессімптомнай форме і пры гэтым быць крыніцамі інфекцыі для іншых людзей, якія пакуль не паспелі атрымаць вакцыну ці не могуць прайсці курс вакцынацыі з-за свайго захворвання (напрыклад, анкалагічных і іншых захворванняў не ў стадыі рэмісіі). Нам, прышчэпленым, неабходна паклапаціцца пра гэтых людзей да таго часу, пакуль "Калектыўная абарона" не будзе сфарміравана.

- Ці можна і ці трэба рабіць прышчэпку ад COVID-19 тым, хто перахварэў каронавіруснай інфекцыяй?

- У асоб, якія перанеслі COVID-19, захоўваецца рызыка паўторнага інфікавання. І калі ў першыя некалькі тыдняў пасля перанесенай інфекцыі гэты рызыка досыць нізкі, то ў наступным ён значна павялічваецца. Выпадкі паўторнага захворвання рэгіструюцца, у тым ліку і ў нашым раёне.

Вакцынацыя можа быць пачата пасля выздараўлення, і калі захворванне было перанесена ў сярэднецяжкай або цяжкай форме, то па рашэнні лекара прышчэпку мэтазгодна правесці праз 1-4 тыдня.

- Якія рэакцыі могуць быць пасля прышчэпкі супраць COVID-19?

- У першыя 3 дні пасля прышчэпкі могуць адзначацца наступныя агульныя рэакцыі: дрыжыкі, павышэнне тэмпературы цела (максімум - да 38,5-38,9 градуса), грыпападобных сімптомы (ламата ў целе, болі ў суставах, недамаганне), галаўныя болі. Могуць узнікаць мясцовыя рэакцыі( у месцы ўвядзення): хваравітасць, пачырваненне ў месцы ін'екцыі, ацёк і/або сверб. Такія сімптомы адзначаюцца прыкладна ў 10-14 % прышчэпленых. Найбольш часта рэакцыі адзначаюцца ў 1-е суткі пасля ўвядзення вакцыны. Спецыяльнае лячэнне не патрабуецца. Але калі тэмпература цела павысілася больш 38,5 градуса, то мэтазгодна прыняць несцероідные супрацьзапаленчае сродак.

- Маючы сур'ёзныя захворванні-анкалогію, цукровы дыябет, сардэчна-сасудзістыя і іншыя паталогіі, людзі асцерагаюцца рабіць прышчэпку. Каму яна сапраўды проціпаказаная?

- Вакцыны супраць COVID-19 не ўводзяцца (абсалютная супрацьпаказанне), калі маецца гіперчувствітельность да якога-небудзь кампаненту вакцыны, цяжкія алергічныя рэакцыі ў анамнезе. Таксама часовым супрацьпаказаннем (т.е. вакцынацыя адкладаецца на некаторы перыяд) з'яўляюцца вострыя інфекцыйныя і неінфекцыйныя захворванні, абвастрэнне хранічных захворванняў. Вакцынацыю праводзяць праз 1-4 тыдні пасля выздараўлення або рэмісіі. Пры няцяжкіх вострых інфекцыях дыхальных шляхоў або страўнікава-кішачнага гасцінца вакцынацыю праводзяць пасля нармалізацыі тэмпературы.