Сямейны капітал. Хто мае на яго права і як яго атрымаць
Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 572 "Аб дадатковых мерах дзяржаўнай падтрымкі сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей» з 1 студзеня 2015 года пры нараджэнні, усынаўленні трэцяга або наступных дзяцей грамадзяне Рэспублікі Беларусь, якія пастаянна пражываюць на яе тэрыторыі, маюць права на аднаразовую прадастаўленне безнаяўных грашовых сродкаў у памеры 10 000 даляраў ЗША (сямейны капітал). З 1 сакавіка 2015 года ўступіла ў сілу пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, якой зацверджана Палажэнне аб парадку і ўмовах назначэння, фінансавання і распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу.
Палажэнне вызначае чатыры ўмовы прадастаўлення сямейнага капіталу:
нараджэнне, ўсынаўленне (удачарэнне) трэцяга або наступных дзяцей у перыяд з 1 студзеня 2015 года да 31 снежня 2019 года ўключна;
выхаванне ў сям'і не менш траіх дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў (з улікам дзяцей, якія нарадзіліся, усыноўленых (удачароных) у перыяд з 1 студзеня 2015 года да 31 снежня 2019 года). Пры гэтым дата нараджэння дзяцей, усынаўленні (удачарэнні) дзіцяці або дзяцей павінна быць не раней чым 1 студзеня 2015 году;
грамадзянства Рэспублікі Беларусь аднаго з бацькоў;
пастаяннае пражыванне грамадзян на тэрыторыі рэспублікі, а таксама дзяцей, якія ўлічваюцца ў складзе сям'і, на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь.
Права на прызначэнне сямейнага капіталу прадастаўлена маці (мачысе) у поўнай сям'і, аднаму з бацькоў у няпоўнай сям'і, усынавіцелю. Калі ў поўнай сям'і маці (мачаха) не мае права на прызначэнне сямейнага капіталу (напрыклад, не з'яўляецца грамадзянкай Рэспублікі Беларусь), такое права мае бацька (айчым) пры выкананні вышэйназваных умоў. Рэалізаваць права на прызначэнне сямейнага капіталу можна на працягу 6 месяцаў з дня нараджэння, усынаўлення (удачарэння) трэцяга або наступных дзяцей.
Сямейны капітал прызначаецца толькі адзін раз.
Для прызначэння сямейнага капіталу грамадзяніну, які мае права на сямейны капітал, неабходна асабіста або праз свайго прадстаўніка звярнуцца ў мясцовы выканаўчы або распарадчы орган у адпаведнасці з рэгістрацыяй па месцы жыхарства і прадставіць свае дакументы, напісаць заяву аб прызначэнні сямейнага капіталу.
Рашэнне аб прызначэнні або адмове ў прызначэнні сямейнага капіталу прымаецца ў месячны тэрмiн з дня падачы грамадзянінам заявы аб яго прызначэнні. Грамадзяніну, якому прызначаны сямейны капітал, неабходна адкрыць дэпазітны рахунак «Сямейны капітал». Для яго адкрыцця яму трэба звярнуцца ў падраздзяленне ААТ «АСБ Беларусбанк» па месцы прызначэння сямейнага капіталу і падаць: заяву па форме, устаноўленай банкам, пашпарт, рашэнне аб прызначэнні сямейнага капіталу або выпіску з рашэння аб унясенні змянення ў рашэнне аб прызначэнні сямейнага капіталу - у выпадку ўнясення такога змены. Дэпазітны кошт адкрываецца ў дзень падачы заявы з усімі неабходнымі дакументамі. Зварот за адкрыццём дэпазітнага рахунку павінна быць пададзена не пазней за 6 месяцаў з даты прыняцця рашэння аб прызначэнні сямейнага капіталу.
Калі ўсе неабходныя дакументы сабраныя, рашэнне аб прызначэнні сямейнага капіталу прынята, сям'я становіцца шчаслівым уладальнікам вялікай сумы.
Але выдаткаваць грошы адразу не атрымаецца. Сямейны капітал застанецца на рахунку яшчэ 18 гадоў. Адзінае выключэнне, па якім можна атрымаць сродкі датэрмінова, - платнае лячэнне любога члена сям'і. Толькі яно павінна праходзіць у нашай краіне па заключэнню ўрачэбна-кансультацыйнай камісіі, якая будзе кіравацца пералікам дыягназаў, зацверджаных Міністэрствам аховы здароўя.
Расходаваць суму сямейнага капіталу наяўнымі нельга, усё будзе рабіцца толькі безнаяўным спосабам, цалкам або часткамі, і для пэўных мэтаў: паляпшэння жыллёвых умоў, атрымання адукацыі, паслуг у сферы сацыяльнага абслугоўвання і аховы здароўя, а таксама для фарміравання дадатковай пенсіі маці ў поўнай сям'і або аднаго з бацькоў у няпоўнай.
Яшчэ адно немалаважнае ўмова: заявіць пра мэты, на якія сям'я хоча выдаткаваць грошы, трэба на працягу трох гадоў пасля заканчэння 18 гадоў, а на тое, каб цалкам выкарыстоўваць грошы, даецца яшчэ пяць гадоў. Інакш сродкі будуць вернутыя ў дзяржаўны бюджэт.
Па ўсіх якія цікавяць пытаннях грамадзяне могуць звяртацца ва ўпраўленне па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне райвыканкама.
